2007-11-06

Praca na odleg?o??, telepraca, praca zdalna zyskuje coraz wi?ksz? popularno??. Wp?yw na to ma rozwój nowoczesnych technik informatycznych i telekomunikacyjnych, dzi?ki którym mo?liwy jest bezpo?redni i szybki przep?yw informacji oraz efektów pracy. W Polsce ta forma pracy okres ?wietno?ci ma jeszcze przed sob?. Wynika to mi?dzy innymi z braku wiedzy czym jest telepraca. Takie wyniki prezentuje badanie opracowane przez DGA Doradztwo Gospodarcze a finansowane z Europejskiego Funduszu Spo?ecznego.

Telepraca ? czyli co?

Uregulowanie definicji telepracy przynios?a Ustawa z dnia 24 sierpnia 2007 o zmianie ustawy Kodeks Pracy. Ustawa ta wesz?a w ?ycie 16 pa?dziernika 2007 r.

Zgodnie z definicj? uj?t? we wspomnianej ustawie, telepraca to praca wykonywana regularnie poza zak?adem pracy, z wykorzystaniem ?rodków komunikacji elektronicznej. By w?a?ciwie zrozumie? t? definicj? nale?y odwo?a? si? do ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o ?wiadczeniu us?ug drog? elektroniczn?. Zgodnie z t? ustaw?, ?rodki komunikacji elektronicznej to rozwi?zania techniczne, w tym urz?dzenia teleinformatyczne i wspó?pracuj?ce z nimi narz?dzia programowe, umo?liwiaj?ce indywidualne porozumiewanie si? na odleg?o?? przy wykorzystaniu transmisji danych mi?dzy systemami teleinformatycznymi, a w szczególno?ci poczt? elektroniczn?.

Sk?adaj?c w ca?o??, telepraca to praca wykonywana regularnie poza zak?adem pracy przy wykorzystaniu rozwi?za? technicznych, w tym urz?dze? teleinformatyczne i wspó?pracuj?cych z nimi narz?dzi programowych, umo?liwiaj?cych indywidualne porozumiewanie si? na odleg?o?? przy wykorzystaniu transmisji danych mi?dzy systemami teleinformatycznymi, a w szczególno?ci przy wykorzystaniu poczty elektronicznej. Du?e znaczenie w definicji ma s?owo ?regularnie?, o telepracy mo?na mówi?, je?li, poza spe?nieniem pozosta?ych przes?anek, praca b?dzie wykonywana regularnie poza zak?adem pracy, czyli np. od poniedzia?ku do ?rody pracownik wykonuje swoj? prac? w domu, a w czwartek i pi?tek jest w firmie.

Telepraca dotyczy jedynie pracowników pozostaj?cych z pracodawc? w stosunku umowy o prac?, nie dotyczy wi?c osób zatrudnionych na umow? zlecenie czy te? tzw. samozatrudnionych. Telepracownik to osoba, która, w ramach umowy o prac?, swoje obowi?zki s?u?bowe wykonuje w warunkach podanych powy?ej i przekazuje prze­kazuje pracodawcy wyniki swojej pracy , w szczególno?ci za po?rednictwem ?rodków komunikacji elektronicznej. Telepracownikiem b?dzie wi?c osoba pracuj?ca w domu i przekazuj?ca pracodawcy wyniki pracy drog? np. milow?, jak równie? osoba pracuj?ca gdziekolwiek poza siedzib? firmy/zak?adem pracy i przekazuj?ca wyniki pracy przy wykorzystaniu dost?pu do baz danych na serwerach firmy.

Przytoczenie podstawowych definicji z zakresu telepracy jest punktem wyj?cia do opisu plusów i minusów zatrudnienia w formie telepracy (wi?cej informacji zwi?zanych z ostatnimi zmianami Kodeksu pracy w zakresie telepracy ju? wkrótce). Mam t? przyjemno?? pracy w domu, na postawie umowy o prac? i pracuj? regularnie poza firm? ? od poniedzia?ku do pi?tku i od czasu do czasu je?d?? do siedziby firmy. Dlatego te? mog? z w?asnego do?wiadczenia opisa? blaski i cienie zatrudnienia w formie telepracy. A zaczn? od minusów, ?eby zako?czy? pozytywnym akcentem.

Telepraca ? minusy

Praca na odleg?o?? dla pracownika wi??e si? z nast?puj?cymi problemami:

?         brak bezpo?redniego kontaktu z kolegami z pracy (poczucie wyobcowania),

?         konieczno?? idealnej organizacji pracy w?asnej,

?         gro?ba pracy na okr?g?o,

?         trudno?ci z oddzieleniem pracy od ?ycia domowego.

Brak kontaktu z kolegami z firmy

Praca w domu wi??e si? ze znacznym ograniczeniem kontaktów z innymi pracownikami firmy. Po pewnym czasie wywo?uje to poczucie odsuni?cia i izolacji spo?ecznej, uwi?zienia w 4 ?cianach domu. Brakuje nieformalnych spotka? w trakcie przerwy na kaw? czy na obiad i rozmów z innymi. W wi?kszej organizacji, spotkania nieformalne s? okazj? do poznania informacji nie podanych do publicznej wiadomo?ci, zorientowania si? co si? dzieje w innych dzia?ach. Wa?ne w tym przypadku jest utrzymywanie regularnych kontaktów towarzyskich z pracownikami w czasie pobytu w firmie, co da mo?liwo?? zapoznania si? z informacjami o tym co si? dzieje w firmie. Natomiast regularne spotkania towarzyskie ze znajomymi pozwol? na pozbycie si? poczucia wyobcowania ze spo?ecze?stwa i wyj?cia poza dom. I zadba? o swój wygl?d, bo praca w domu nie mo?e oznacza? rezygnacji z w?asnego dobrego wygl?du.

To, jak kto? reaguje na ograniczenie kontaktów z innymi lud?mi, zale?y od osobowo?ci danego cz?owieka. Wydaje mi si?, ?e osoby mniej towarzyskie pracuj?c w domu, szybciej si? odnajd? w takiej sytuacji.

Konieczno?? idealnej organizacji pracy w?asnej

Pracuj?c w domu nie ma si? nad sob? bezpo?redniego nadzoru nad wykonywan? prac?. Rzutuje to czasem na obni?enie wydajno?ci pracownika i wymaga konieczno?ci samodzielnego dopingowania si? do pracy. W?a?ciwe jest w tym wypadku powiedzenie ?Gdy kota nie ma to myszy harcuj??. Czasem brak ochoty na wype?nianie obowi?zków, czasem chce si? d?u?ej pospa?, czy wyj?? na spacer bo jest pi?kna pogoda. Trzeba stworzy? sobie ?bat? na siebie i organizowa? czas pracy wykazuj?c si? du?? samodzielno?ci?, konsekwencj? i odpowiedzialno?ci?.

Gro?ba pracy na okr?g?o

Brak fizycznego wyj?cia z pracy, czyli zamkni?cie biura i opuszczenia budynku to brak wyra?nego przej?cia od obowi?zków s?u?bowych do spraw domowych, zostawienia pracy w pracy. Droga powrotna do domu z pracy to czas na och?oni?cie od spraw s?u?bowych i nastawienie na sprawy domowe (co na obiad? co trzeba kupi??). Czasem jest tak, ?e czas pracy min??, a my?li si? ?s?u?bowo?. A czasem zapomina si? o przerwie w pracy, zjedzenia drugiego (pierwszego?) ?niadania. Warto sobie stworzy? ?rytua?? imituj?cy wyj?cie z pracy i powrót do domu, czy te? nastawi? budzik przypominaj?cy o konieczno?ci zrobienia przerwy (mo?e zaprogramowa? komputer by o okre?lonej godzinie wy?wietli? napis ?przerwa??).

Trudno?ci z oddzieleniem pracy od ?ycia domowego

Pracuj?c w domu czasem trudno, zw?aszcza dla kobiet, oddzieli? czas pracy od czasu przeznaczonego na obowi?zki domowe. Po po?udniu wróci rodzina, trzeba zrobi? obiad, zakupy, pobawi? si? z dzie?mi. A pranie? A zim? w piecu napali?? Zw?aszcza, jak czas pracy ma si? inny ni? pozostali domownicy i gdy oni ju? s? w domu, trzeba jeszcze pracowa?. A tu domagaj? si? obiadu, bajki, zabawy. Albo rodzina uwa?a, ?e skoro jeste? w domu to znaczy ?e nie pracujesz, bo przecie? jeste? w domu nie w pracy. Masz wtedy czas za?atwi? ró?ne sprawy, pojecha? do urz?du, zrobi? zakupy, naszykowa? obiad bo b?d? go?cie, zawie?? gdzie? kogo?. Albo kole?anka wpadnie na pogaduszki i b?dzie obra?ona, bo dajesz do zrozumienia, ?e przeszkadza. Wa?ne jest tutaj przekonanie siebie i rodziny, znajomych, ?e je?li pracujesz w domu, to prawie tak samo jak w firmie, tylko ?e w domu. Troch? czasu up?ynie, zanim rodzina si? przyzwyczai, ?e od godziny ? do godziny ? cho? w domu, to jeste? w pracy.

Telepraca ? plusy

Najwa?niejsze korzy?ci z telepracy dla pracownika to:

?         wygodniejszy tryb wykonywania pracy,

?         ?atwe ??czenie pracy z innymi obowi?zkami,

?         nie traci si? czasu na dojazdy.

Wygodniejszy tryb wykonywania pracy

Obowi?zki s?u?bowe mo?na wykonywa? w komfortowych warunkach pracy, mo?na zacz?? wcze?niej prac? i wcze?niej sko?czy?. Prac? wykonuje si? w bezstresowych, albo mniej stresuj?cych warunkach: mo?na w??czy? swoj? ulubion? muzyk?, (ewentualnie tylko s?siedzi poprosz? o ?ciszenie), usi??? w swoim ulubionym fotelu, wyci?gn?? nogi, popatrze? na swojski krajobraz za oknem. To w jakim stroju usi?dziesz do pracy zale?y od Ciebie, z makija?em czy bez, ogolony czy nie. Dla relaksu mo?esz pobawi? si? chwil? z pupilem czworono?nym (b?d? skrzydlatym). I nie jeste? ci?gle pod obserwacj? szefa.

Telepraca umo?liwia podj?cie pracy w firmie zlokalizowanej w innym regionie: bez konieczno?ci przeprowadzki, szukania mieszkania. Wa?ne gdy w miejscu zamieszkania nie ma satysfakcjonuj?cych ofert pracy.

Du?a korzy?? dla osób niepe?nosprawnych ? pracuj? w warunkach dostosowanych do ich wymaga?, nie musz? pokonywa? codziennie barier architektonicznych w drodze do pracy i z powrotem.

?atwe ??czenie pracy z innymi obowi?zkami

Przy umiej?tnym organizowaniu czasu pracy, mo?na po??czy? obowi?zki s?u?bowe ze sprawami domowymi (du?y plus dla kobiet z ma?ymi dzie?mi, gdy nie ma miejsc w ??obku, przedszkolu). Je?li aktualnie absorbuj?ce zadanie na to pozwala, mo?na jednocze?nie pracowa?, jak i szykowa? obiad, wstawi? a potem rozwiesi? pranie. Wszystko zale?y od Ciebie i Twoich umiej?tno?ci organizacyjnych.

Nie traci si? czasu na dojazdy i nie ponosi kosztów dojazdu do pracy

Du?ym plusem jest oszcz?dno?? czasu na dojazdach do i z pracy, wa?ne zw?aszcza w du?ych miastach, gdzie dojazd do firmy zajmuje np. godzin?. Ten czas mo?na po?wi?ci? na co? innego: poczyta? z rana ksi??k?, pój?? pobiega?. A je?li szaruga za oknem ? nie zmoknie si?, nie zmarznie.

Decyduj?c si? na teleprac?, trzeba wykalkulowa? sobie, czy to si? nam op?aca, czy nie. Czy odpowiada nam praca w domu, czy te? ?atwiej nam b?dzi epracowa? w biurze, maj?c kontakt z innymi pracownikami. A mo?a telepraca przemienna, np. 2 dni w tygodniu w domu, a 3 dni w biurze? Obecne przepisy daj? mo?liwo?? podj?cia telepracy na okres próbny- by sprawdzi? czy to nam odpowiada. Ale o tym nast?pnym razem...

Autor: Gabriela Suchodo?a