|
2009-03-29
Algorytmy wyboru lokalizacji przy przyj?ciach i wydaniach towarów stanowi? jeden z bardziej istotnych elementów zaawansowanego zarz?dzania magazynem wysokiego sk?adowania. S? one pochodn? potrzeb biznesowych oraz budowy i mo?liwo?ci infrastruktury logistycznej magazynu. Idea?em by?o by, aby kryteria wyboru lokalizacji (których pochodn? s? algorytmy wyboru) wynika?y tylko i wy??cznie z potrzeb biznesowych, za? infrastruktura i jej mo?liwo?ci by?y pochodn? dwóch poprzednich, ale nie zawsze jest to w praktyce mo?liwe do zrealizowania.
Kryteria wyboru stosowane przy wydaniach:
? Strategia kolejno?ci rozchodu. Zazwyczaj stosuje si?:
FEFO (First Expired First Out) ? zastosowanie wsz?dzie tam, gdzie mamy do czynienia z dat? (terminem) wa?no?ci, czyli np. artyku?y spo?ywcze, farmaceutyki itp.
FIFO (First In First Out) ? najcz??ciej stosowana strategia (jako najbardziej naturalna - nie chcemy, ?eby dana partia towaru zalega?a w magazynie zbyt d?ugo). Zazwyczaj stosowana wsz?dzie tam, gdzie nie ma potrzeby stosowania FEFO
LIFO (Last In First Out) ? stosowana rzadko, zazwyczaj gdy sk?ania nas do tego strategia przychodowo-kosztowa oraz warunki inflacyjne
Nale?y zauwa?y?, ?e strategia kolejno?ci rozchodu nie zawsze musi i?? w parze ze stosowan? w polityce rachunkowo?ci przedsi?biorstwa metod? wyceny rozchodu towarów, aczkolwiek nie powinna by? z ni? sprzeczna. Konkretna strategia kolejno?ci rozchodu zazwyczaj nie jest cech? magazynu czy przedsi?biorstwa, lecz raczej towaru lub grupy towarów, wobec czego w praktyce mo?emy w przedsi?biorstwie mie? do czynienia z kilkoma strategiami.
? Najkrótszy czas wydania - wybieramy t? lokalizacj?, z której czas realizacji wydania b?dzie najkrótszy. W magazynach automatycznych zazwyczaj oznacza to najkrótsz? drog? na trasie: aktualne po?o?enie manipulatora (suwnicy) ? lokalizacja wydania ? wózek ? strefa kompletacji wydania. W magazynach obs?ugiwanych ?r?cznie? (cz?owiek, wózek wid?owy itp.) jest to zazwyczaj najkrótsza droga na trasie: stanowisko pracy magazyniera (biuro, biurko lub miejsce postoju wózka wid?owego) ? lokalizacja wydania ? strefa kompletacji wydania. Istotn? ró?nic? w stosunku do magazynów automatycznych jest fakt, i? wszystkie wydania rozpoczynaj? si? z tego samego punktu (stanowisko pracy magazyniera), wobec czego w celu usprawnienia obs?ugi wyda? powierzchni? magazynowania (lokalizacje) dzieli si? na kilka stref, w zale?no?ci od czasu dost?pu. W strefie najszybszego dost?pu umieszcza si? towary najszybciej rotuj?ce, nieco wolniej rotuj?ce w strefie nast?pnej itd. W magazynach automatycznych taki podzia? mo?e nie by? konieczny, zw?aszcza gdy mo?na przyj??, i? aktualne po?o?enie manipulatora ma charakter czysto losowy. Je?eli budowa i sposób dzia?ania automatyki nie pozwala przyj?? takiego za?o?enia, lub istnieje wyra?na dysproporcja mi?dzy ilo?ci? i roz?o?eniem w czasie przyj?? i wyda? (np. w krytycznym z punktu widzenia zarz?dzania okresie czasu jest zdecydowanie wi?cej wyda? ni? przyj??, wobec czego manipulator pauzuje zawsze na pocz?tku korytarza), wówczas trzeba zastanowi? si? nad wprowadzeniem podzia?u na strefy. Nale?y zauwa?y?, i? przypisanie towarów do odpowiednich stref nie powinno by? sta?e, jednak z uwagi na du?? k?opotliwo?? reorganizacji i przemieszczania towarów pomi?dzy lokalizacjami operacj? tak? (tzn. analiza rotacji towarów i przydzielenie towarów do odpowiednich stref) wykonuje si? stosunkowo rzadko, zazwyczaj nie cz??ciej ni? raz na rok. Cz?sto ??czy si? to wtedy z wyrywkow? inwentaryzacj?.
? Ilo?? znajduj?ca si? w lokalizacji w stosunku do ilo?ci zapotrzebowanej. Nale?y wybra? t? lokalizacj?, która zawiera ilo?? optymaln? w stosunku do ilo?ci zapotrzebowanej. Je?li ilo?? zapotrzebowana danego towaru nie jest zgodna z ?adn? z ilo?ci znajduj?cych si? w lokalizacjach (zak?adamy, ?e jeden towar mo?e znajdowa? si? w wi?cej ni? jednej lokalizacji) wówczas wybranie ilo?ci optymalnej nie jest do ko?ca oczywiste. Zazwyczaj definiuj?c strategi? zarz?dzania magazynem wysokiego sk?adowania okre?la si?, czy dozwolone s? wydania cz??ciowe (tzn. wyjmujemy pojemnik z lokalizacji, z niego wyjmujemy zapotrzebowan? ilo??, po czym wstawiamy pojemnik z powrotem do lokalizacji), czy te? wydania s? zawsze ?ca?opojemnikowe?. Strategi? wyda? cz??ciowych rzadko realizuje si? w magazynach automatycznych ? zbyt kosztowne, pobranie z pojemnika zazwyczaj mo?na zrealizowa? dopiero w strefie kompletacji wydania, po czym pojemnik musi wróci? do strefy magazynowania. Strategi? wyda? ?ca?opojemnikowych? cz??ciej stosuje si? w magazynach produkcyjnych ni? handlowych, gdzie ilo?? nadmiarowa b?dzie sk?adowana w magazynie podr?cznym produkcji. W zale?no?ci od tego, któr? strategi? realizujemy, wybranie ilo?ci optymalnej w stosunku do zapotrzebowanej mo?e polega? na wybraniu takiego zestawu pojemników, aby ilo?? nadmiarowa/niedomiarowa by?a zgodna z zak?adan? tolerancj? i by?a jak najmniejsza , lub te? ilo?? jaka pozostanie w pojemniku nie by?a mniejsza ni? zak?adana (chodzi o to, aby nie doprowadzi? do sytuacji, ?e b?dzie wiele lokalizacji, w których znajdzie si? niewielka ilo?? danego towaru ?na dnie pojemnika?).
Kryteria wyboru stosowane przy przyj?ciach:
? W?a?ciwo?ci fizyczne towaru i pojemnika. Cz?sto budowa i organizacja magazynu narzuca dodatkowe ograniczenia, np. na górnych poziomach nie mo?na sk?adowa? pojemników ci??szych ni? ?, w pewnych lokalizacjach nie mo?na sk?adowa? pojemników o wymiarach inny ni? ?, materia?y ?atwopalne musz? znajdowa? si? jedynie w lokalizacjach ? itp. Wszystkie te dodatkowe warunki musza by? uwzgl?dnione podczas przydzielania lokalizacji dla wchodz?cego towaru
? Najkrótszy czas przyj?cia. Problem jest analogiczny jak w przypadku wyda?, aczkolwiek zazwyczaj nie jest tak krytyczny. Zak?adaj?c, ?e mamy oczekuj?ce (na manipulator lub magazyniera) kolejk? wyda? i przyj??, cz?sto przyjmuje si? ?e wydania maj? priorytet, wobec czego tak wyznaczamy lokalizacj? przyj?cia, aby jak najszybciej mo?na by?o zrealizowa? najbli?sze wydanie z kolejki, za? strategi? najkrótszego czasu przyj?cia realizujemy tylko wtedy, gdy kolejka wyda? jest pusta. Innym sposobem rozwi?zania zagadnienia jest realizowanie w pierwszej kolejno?ci wszystkich wyda?, ale jest to strategia niebezpieczna, mog?ca doprowadzi? do zatoru w strefie przyj?? (zw?aszcza gdy b?dzie realizowana w sposób bezwzgl?dny, np. przez system komputerowy). Klasyfikacja towarów i przydzia? lokalizacji do stref zwi?zanych z rotacj? opisany wcze?niej (je?eli istnieje) jest tu oczywi?cie obowi?zuj?cy.
? Ilo?? znajduj?ca si? w lokalizacji w stosunku do przyjmowanej. Sytuacja podobna jak w przypadku wyda?: nale?y wybra? t? lokalizacj?, która zawiera ilo?? optymaln? w stosunku do ilo?ci przyjmowanej. Strategia zarz?dzania zazwyczaj magazynem okre?la, czy dozwolone s? przyj?cia do lokalizacji, w których istnieje ju? towar. Z uwagi na koszty (pojemnik najpierw musi zosta? wydany) rzadko stosuje si? to w magazynach automatycznych. Ilo?? optymalna jest to ta, która najlepiej wype?ni pojemnik. Je?li jest to istotne, kryterium powinno jednak uwzgl?dnia? parti? towaru, aby nie dopu?ci? do zmieszania towarów z ró?nymi terminami wa?no?ci lub identyfikatorami partii (za którymi mog? si? kry? ró?ne w?a?ciwo?ci fizyczne lub chemiczne towaru).
Praktyka wskazuje, i? zazwyczaj stosuje si? wi?cej ni? jedno z podanych kryteriów przy wyborze lokalizacji przyj?cia / wydania, przy czym maj? one ró?ne poziomy istotno?ci (wagi). Opracowanie algorytmów realizuj?cych powy?sze kryteria jest zagadnieniem z?o?onym, wymagaj?cym dok?adnego przemy?lenia i sprawdzenia, zw?aszcza w sytuacjach skrajnych (brzegowych).
Autor:
Mariusz Zimowski
Indygo Polska sp. z o.o.
|
